प्राचिन शहाणपण..!

समोर आहे माझ्या
हजारो वर्षांचं मानवी जीवनाचं प्राक्तन....इतिहास बनून!
समरसून, रसरसून जगलेल्या
अशाच उत्कट जगण्यांच्या..
स्मृतींचे भग्न अवशेष!!
नृपांच्या वैभवी विलासाची,
सम्राटांच्या राक्षसी महत्त्वाकांक्षेची,
ययातीच्या अमीट वासनेची..... अंतिम विफलता.....थडग्यात ओघळ्णारी...
सिकंदराच्या रिक्त हातांसारखी!!
मी पाहिलयं...
जगण्याचं भव्य दर्शन,
विचार, वासनांचं विराट जग....कल्पनांनी सजलेलं...पण
अस्तित्वाच्या मुळापासून तुटलेलं!
माझ्यावरच लादलेली मी...जीवनाची फसवी माया!!
जगण्याच्या अखंड कोलाहलातून जेव्हा होतो मी क्षणभर अलिप्त
अन पोहचतो स्वतःपाशी, तेव्हा पाहतो
जीवनाने चालविलेली क्रूर विटंबना माझीच अन
जगण्याच्या अट्टाहासातून मी स्वतःच रचलेला ...माझा मृत्यू!
जो कंठरवाने मला सांगतो
"मी" जगतो तेव्हा मी खरंतरं मरत असतो
म्हणून अस्तित्वाच्या समग्रतेसह.....पुन्हा नव्याने जगण्यासाठी...
हवाय मृत्यू मला...!!
माझ्या इच्छा, आकांक्षा,वासना व आशेचा.....कारण
जीवनाशी जुडण्याचा अन्य कोणताच मार्ग नाही.
अनंत जीवनांच्या अनुभवांच ...प्राचिन शहाणपण..तेव्हा
अनाहताच्या ठाम स्वरातून..माझ्या मनात कुजबुजतं
"मी" मरतो तेव्हाच मी खरा जगत असतो

अन मी राधा ना उरले

वृंदावनात घुमता । अजूनही बासरी धून।
जागते वक्षावरची। ती कृष्णव्रणांची खूण ॥

उद्दाम स्तनांवर रुतता । त्या कृष्णसख्याचा भार।
हृदयातून अस्फुट फुटला। तो प्रणवाचा हुंकार॥

प्रणयात जागता सूर्य। स्पर्शाने रचला पुल।
द्वैताचे भानही सुटले। मज मोरपिसाची भूल॥

प्रेमाची भरती येता। देहाचे रांजण भरले।
चंद्राचा मज सांगावा। मी दिव्यत्वाला वरले॥

तो अणुरेणूतूनि फुटता। मी माझे मीपण हरले।
तो कृष्ण कृष्ण ना उरला। अन मी राधा ना उरले॥

थेंबाशी भिडतो सूर्य.....

मातीचा पाश तळाला
पानांच्या रुतल्या रेषा
परि फुलपाखरू उडते
स्वप्नांच्या अवघड देशा

थेंबाशी भिडतो सूर्य
किरणांचे दाहक जाळे
गर्भात रूजविली त्याने
का इंद्रधनूची बाळे?

पेशींनी रचला देह
प्रेताचे प्राक्तन त्यास
मग संकेतांनी कसल्या
मजला जगण्याचा भास!

उषा राणी

सुषुप्तीच्या मानेवरती
तव हातांची
मधाळ गुंफन
अस्तित्वाच्या जागेसाठी
तव अधरांचे
प्रसन्न चुंबन!
तृप्त डवरल्या अंगाने
आऱक्त कोवळ्या रंगाने
अंधाराची सारून चादर
दिवसावरती पसरतेस तू
तू...... सूर्याची
प्रकाश घागर.

मी संध्येच्या ........काठावर

काय होते सांगू तुम्हाला
जेव्हा ढळते ... जगण्यावर निष्ठा
अन मरणही वाटे परके तेव्हा...
आशेवरती..मी विणलेले
सुखावरती रेखाटलेले
जगणेच.. जेव्हा होते ......धूसर
अस्तित्वाला मिटवून टाकून
शून्य..शून्य होण्यासाठी
हळवे मनही होते....आतुर
झोकून देतो.....काळोख्या रात्री...
जगण्याची मी सगळी आस
हात पसरतो....घेतो भरून
अस्तित्वाचा अंतीम श्वास
काळ्या कभिन्न अंधारावर...रोखतो
मी माझी निर्मम नजर....तेव्हा
तेव्हा...... ती गर्भार रात्र..
का खुणाविते मला?
संकेतांनी...जीवनाच्या??
................................
................................
दिवसही नाही....रात्रही नाही
दोहोंच्याही.....
......... मी सीमेवर
मी संध्येच्या काठावर अन
सोबत माझे...
......... मन हे कातर

कारण .... मित्रा...

एवढ्या सहजपणे निष्कर्षांवर का पोहचतो आपण्?
सत्य इतकं स्वस्त का ठरवितो आपण ?
जगाचा निवाडा करण्याची जेव्हा करतो भाषा आपण, मित्रा
तेव्हाच हरविलेली असते आपण जगावर प्रेम करण्याची क्षमता.
अन प्रेमाशिवाय माणूसच नव्हे तर जगही समजत नाही आपल्याला
स्वतःच्या क्षुद्र अहंकारापेक्षाही जग खूप मोठं आहे..... राजा
पण.....समर्पणाच्या क्षमतेशिवाय हे भान येणं खूप अवघड आहे.
म्हणून तुला सांगतो मित्रा की
अस्तित्वाच्या व्यापकतेत.... स्वतःच्या संवेदनांना
इतकं कुरवळणं बरं नव्हे.
अहंकार वेगळं करतो आपल्याला समष्टीपासून
अन आपण बसतो त्याला कुरवाळीत
स्वतःची ओळख म्हणून
तुझ्या माझ्या कल्पनेपेक्षाही खूप
निरपेक्ष असतं जीवन, दोस्त
म्हणून पूर्वग्रहांच्या द्रुष्टीने जग समजत नाही
आपणच जगण्याला पारखे होतो.
जाणीवेच्या विश्वातील हे फक्त चार क्षण आपल्या हातात आहेत, मित्रा
पण हरकत नाही! तू येईपर्यंत युगान्तापर्यंत वाट बघण्याची..
माझी तयारी आहे...कारण...
माझ्या प्रिय मित्रा....
मी अजूनही तुझ्यावर प्रेम करतो आहे

मेल फँक्टर

हिच्या केसांचा पिसारा, तिच्या केसाताली बटं
हिच्या गालाच्या खळीचा, तिच्या ओठावरचा तीठ
हिच्या श्वासाचा सुगंध, तिच्या ओठांचा अंगार
हिच्या मानेचा झटका , तिच्या स्तनांचा उभार
हिच्या सूरात गोडवा , तिची नजर खट्याळ
हिचे पाझरे वात्सल्य , तिचा श्रृंगार घायाळ
हिच्या मायेचा दिलासा , तिच्या प्रणयाची धग
हिच्या कुशीत विसावा , तिच्या स्पर्शातली जाग
रूप भावतसे हे ही , ओढ़ त्याही लावण्याची
हिच्या प्रेमाची निष्पाप , तिच्या धुंद तारुण्याची
किती विविध रुपांच्या , छटा मोहक सामोरी
एका फुलांत रमेना , मन माझे व्यभिचारी
दोष माझ्या नजरेचा की तुझ्या स्रुजनाचा
डाग माझ्या माथी अन का तू धनी पूजनाचा ?
चहुवार उधळले का तू सौंदर्याचे धन ?
माझ्या सीमित क्षणांना एका दिशेचे बंधन !

आचार्य......

(अण्वस्त्रांचे समर्थन करणार्‍या शास्त्रज्ञासाठी)
असहिष्णु धर्मांधतेचा विषारी प्रचार करणार्‍या,

स्वाभिमानशून्य, अपरिपक्व सत्ताधिशांच्या,

आक्रमक, हिंसक वृत्तीचे प्रतिक बनताहात, आचार्य तुम्ही,

ज्ञानी, समर्थ्,शस्त्रांचे अधिपती असताल तरिही...

हे शुक्राचार्य बनणे सोडा तुम्ही

लाकूड उपकारीच असतं सर्वार्थाने आचार्य,

पण तत्वांचं विखारी लखलखतं धारदार पातं

त्याला जोडलं जातं तेव्हा ते स्वतःच्याच कुळाचा,

अस्तित्वाचाच, घातही करतं

शस्त्राने सामर्थ्याचे प्रदर्शन करता येते पण

सामर्थ्य निर्माण करता येत नाही ,

दहशतीने , धाकाने युध्द टाळले जावू शकते...

पण शांतता प्रस्थापित होतेच असे नाही

युध्दाचा मार्ग संपला की द्वेषाला फुटतात दहशतीचे धुमारे

मोठ्या शस्त्रांनी गर्दीशी लढता येतं .... आचार्य

व्यक्तीशी लढता येतं नाही अन द्वेषाने......

शत्रूशी लढता येते....

पण वृत्तीशी लढता येतं नाही

अणु -विभाजनातूनच आपण सामर्थ्य निर्माण करतो आहोत..... अण्वस्त्रांप्रमाणे

अन आता सामर्थ्यातून विभाजन

मनां-मनांना एकत्र आणण्यासाठी.... सर्वाधिक ...आचार्य,

शस्त्रांची नव्हे .....

प्रेमाची गरज असते

ग्रीष्म

ग्रीष्म तापला तापला , त्याची कोसळली आग

क्षणापूर्वीचा बहर , त्याची कोमेजली जाग

त्याने डोळ्यातली ओलं , पिली अधाशी ओठानं

आग कंठात रोवली , त्याच्या निखारी बोटानं

अंगा-अंगातले पाणी , गेले आकाशाच्या भेटी

तळ तापल्या नदीचा , आला उसासून काठी

आग पेटत्या ऋतूची , नसानसांत दाटली

फुला-फुलांत झाडाच्या , शिरं रक्ताची फाटली

असे उकले काळीज , दग्ध धरतीची काया

अंग जाळतो साजण , पुन्हा फुलवून याया

समजूत

हो हो , तूच फक्त चिडली नाहीस
मी सुध्दा चिडलो आहे
कारण काही विचारू नकोस
मी सुध्दा चिडलो आहें
काय गुन्हा झाला एवढा ?
.म्हणून रुसवा डोंगराएवढा
चूक एखादी होते कारण
माणूस म्हणून घडलो आहे ............ मी सुध्दा चिडलो आहे
आकाशाचा संदेश घेवून पक्षी
मातीचे उड़त असतात
भेटत नाहीत कधी तरीही
आकाश धरा चिडत नसतात
अन्तर राखून जगतात कसे
कोडयाने या पिडलो आहे ............मी सुध्दा चिडलो आहे
सागरालाच ओढ़ नाही
नदी का गं म्हणत नाही
जागेवरती उसळतो म्हणून
चिडून का गं रुसत नाही
तरी धावते आवेगाने
का? या चिंतेत पडलो आहे ............मी सुध्दा चिडलो आहे
( ती हसू लागते )
हसू नकोस जीवघेणी
राग माझा पळवू नकोस
मीही चिडलोय खराखुरा
निश्चय माझा ढळवू नकोस
माहीत आहे मनाने मी
जरी तुझ्याशी जोडलो आहे .............मी सुध्दा चिडलो आहे
( आता अबोला असह्य होतोय म्हणून हा तहाचा युक्तीवाद )
पण आकाशाच्या निखा-याने
फुले सुध्दा फुलतात की
मौनामध्ये अंधाराच्या
शब्दचान्दन्या खुलतात की
झाडामध्ये अडला वारा
सूर बनून सरकत आहे
चिडलो आपण दोघे तरीही
बोलायला काय हरकत आहे?

मना-मनाचे कोमल नाते, आपुलकीचे प्रेमळ बंध

स्नेहावाचून कसा मिळावा , जगण्यातील निर्मळ सुगंध

जगण्याचे सामर्थ्य मिळवूया

जीवन सुंदर चला घडवूया

अपेक्षांचे अवघड ओझे, नात्यांचे चैतन्य चोरते,

स्वार्थापुरते जगणे निर्मम , दू:खाचे प्रारब्ध कोरते

अधिकाराच्या भाषेवाचून , प्रेमाचा संवाद घडवूया

जीवन सुंदर चला घडवूया

पवित्रतेचे चिंतन सुंदर, धडा दाखवू वागणुकीचा

आणी जपूया एक तेवता, दिवा अंतरी माणुसकीचा

परस्परांच्या विश्वासाने , व्यवहाराची वाट चालूया

जीवन सुंदर चला घडवूया

स्वतंत्र आपण, समर्थ आपण , ठाम खूण ही मनांत बांधू

आप-परान्तील विश्वासाचा, पूल मनामनांतून सांधू

जगण्यावरच्या भक्तीमधूनी , शक्ती मिळवू या

जीवन सुंदर चला घडवूया

जीवन मिळते , जसे चिन्तीतो , विचार घडवे सृष्टी

नव्या जगाला, चला पाहूया , जरा बदलूनी दृष्टी

चैतन्याला मुक्त करूनिया , उधळून देवूया

जीवन सुंदर चला घडवूया

भीती कसली पराभवाची , सोडू जगणे उदासवाणे

चला उठूया आनंदाने , गावून टाकू जीवनगाणे

हात - मनाच्या सामर्थ्याचे दर्शन घडवूया

जीवन सुंदर चला घडवूया

अहंकार

वादळवा-यात ऊन -पावसात उभं होतं, एक झाड़

सोसाट्याच्या वा-यानेही झुकलं नाही

प्रवाहाच्या रेटयानेही तुटलं नाही

सामर्थ्याचा अंहकार, झाडामध्ये मावेना

आत्मस्तुती करताना, वाणी त्याची थकेना

मीच श्रेष्ठ, मीच शक्तीवान, मला कुणाची गरज नाही

सामर्थ्याचा मीच निर्माता, मदत कुणाची खरचं नाही

कुणी म्हणालं ,

पानामधून प्रकाश घेतोस , अन्न करतोस , त्याने सामर्थ्य येते

झाडाला पटेना, त्याने प्रकाश नाकारला

कुणी म्हणाले ,

पाण्याने तुझ्या नसानसांत जीवनरस पोहचवला, त्याने ताकद आली

झाडाला रुचेना , त्याने पाणी नाकारले

कुणी म्हणालं ,

मुळात तुझ्या ताकद खरी! पण, त्याला जमिनीचा आधार!!

झाड़ ताठरलं, अहंकाराने मातीशीही नातं नाकारलं

अन् त्या क्षणी ..........................

ते झाड़ ,

कुठल्याही वादळाशिवाय ,

प्रवाहाच्या रेट्याशिवाय,

सोसाट्याच्या वा-याशिवाय

अचानक...........

उन्मळून

पडलं

कधी जणू

ही कशी वासना , रतीमदनाचा खेळ

प्रेमात घातला , कसा जडाचा मेळ

ही उत्कट भिड़ते , दोन जडांची काया

चैतन्य उधळते , बेभान करितसे माया

हे प्रेम कधी जणू , आर्त मनाची वीण

अन् कधी वासना , काया व्याकुळ दीन

मतदार राजा

काळोख घेवून उरामध्ये असा का तू जगतो आहेस ?

चिता तुझ्याच सन्मानाची का मूढपणे बघतो आहेस ?

गजसहस्त्राचे बळ परी बाहू का रे जडावले ?

विश्वप्रकाशी चैतन्य तुझे असे का रे थंडावले ?

लाचारीने जगणे राजा सोड वागणे हे षन्ढाचे !

घेवूनी मशाल उचल रे शिंग फूंक तू बंडाचे !!

खळबळ

वावटळ झेललेल्या पानसळीला अजून पंख वा-याने झंकारू नकोस

दोन घटका येवून उडून जातोस पाखरा , अचानक

कधी जाणलयं ........... या झाडाचं एकाकीपण

तुझ्या येण्याच्या आनंदापेक्षा जाण्याची हुरहुरच

जास्त लागते मनाला

अरे, वास्तवाच्या जमीनीला मूळं बांधली आहेत म्हणून

नाही येता येत उडून तुझ्याबरोबर

पण तरीही मी शांत आहे कारण

मला माहितेयं , की उडालास आकाशात चार क्षण

तरी तुझं हक्काचं , निवा-याचं ठिकाण मीच आहे

पण हे दुराव्याचं नातं नाही रे सहन होत

तुला मला सांधणा-या या अप्रतीघाताची अमूर्तता ,

लक्ष लक्ष भाल्याची टोके बनून , विदीर्ण करते मनाला

अवघडं होतं रे , एवढं सारं सहन करून

पुन्हा स्थितप्रज्ञासारखं उभं राहाणं

टाळूनही मग ही खळबळ व्यक्त होते

इतरांना वाटते की , ही पानांची सळसळ आहे

वास्तव

बीजं

उदात्त प्रेमाचं असो वा

रानटी बेभान वासनेचं

नवजन्मासाठी समर्पीत केलेलं असो वा

अनावर उन्मादात ओतलेलं

फळतं ,तेव्हा

इच्छा अनिच्छेच्या संदर्भाशिवाय

वाढते एक जाणीव

तिचे स्वतंत्र अस्तित्व घेवून

त्या जगण्याचा सम्भव

फक्त .....................

बीजाच्या मिलनात असतो

नातं

अविरत वारा मनामधुनी संक्रामितसे मला पुढे

अखंड गतीचा जरी वारसा तरी दिशेचे कोडे पड़े

सरसर शिरवा गारसरीचा पाऊस हळूच भिरभिरतो

अन् मेघाचा कळप हाकूनी वारा अंगातूनी शिरतो

या वा-याची दिशा कोणती? या मेघांचा मार्ग कसा?

कुणी ठरविले म्हणूनी चालती, घेवुनी ते हां नित्य वसा

प्रश्न मनीचा आवर्तुनी मग पुन्हा मनातच फेर धरे

अनामिक टी जाणीव होता हळूच काया थरथरते

या वा-यातूनी या मेघांतूनी सूत्र एकची जे प्रगटे

मर्त्य मनु मी, या स्रृष्टीचा, त्या सूत्राचा भाग असे

अद्वैताचा भाव आकळे, मार्ग जरी हा जुन्या धुळीचा

समाधान हे मला तेवढे , मी वा-याच्या जातकुळीचा

कुमारी माता

अनाचार नाव ज्याला, त्याला आवरू मी कसे

क्षण धुंद आवेगाचा, त्याला पापी म्हणू कसे

त्या क्षणांना ना नाते, ना अस्तित्वाची जाणं

बंद कळीने झेललं, दवातलं प्रीतीगाणं

तुझं वळीवाचं देणं, रुजे तापल्या कुशीत

नवजन्माचा आनंद, दाटे ग्रीष्माच्या मुशीत

आता नाही मला क्षिति, जगदोषांची जराही

रुजलेली प्रीत वेडी घेई सृजन भरारी

पहिली रात्र

लग्नरात्री एकटीला खोलीत सोडलं मला

थरथर माझ्या काळजाची कशी सांगू तुला

घाम फुटला सर्वांगाला हलकेच आले पाशी

हनुवटीला हात लावला जणू मऊ उशी

म्हणले ज़रा बोला की ठेवा आमचा मान

ओठ माझे हलले तर केला ओठांचा कान

लाजून झाले चूरचूर भीती पळली कोठे

शब्दसकट टिपले ओठ मोहर अंगी फूटे

पुढच्या सा-या संवादाला फक्त सुरांची भाषा

शब्दामध्ये विचारू नकोस चावट तुझी आशा

तुला सांगते धन्याचा स्वभाव माझा खरा

सुर्याच्याही पोटात म्हणे असतो एक झरा

उत्तर

बाधा, समस्या , अडचणी , संषर्ष अगणित असतीलही

पण एक सत्य हे सुध्दा आहे की आपण नसतो कधीच

भाग या परिस्थितीचा

संस्कार , नाते , अपेक्षा , भावना गुंतवितात तरीही

एक सत्य हे सुध्दा आहे की आपण नसतो कधीच

भाग या बंधनांचा

हे सुध्दा आजचे सत्यच आहे मित्र की,

जन्माला आलो आहोत कधीच तरीही

अजून आपले जगणे सुरु नाही

देहव्यापार सुरु असूनही

अजून जीवन सुरु नाही

कारण,

स्वातंत्र्याचा बोध होतो

तिथून जीवन सुरु होते

सामर्थ्याचा बोध होतो

तिथून जगणे सुरु होते

आपण स्वतंत्र आहोत

समर्थ आहोत जन्मत:च

प्रश्न नंतर येऊन चिकटतात आपल्याला

आणि मग आपणचं त्या प्रश्नाचा भाग बनून राहतो

जीवन हे काही प्रश्नचिन्ह नव्हे मित्र,

अहंकाराला , अस्तित्वाला पडलेल्या प्रत्येक प्रश्नासाठी

जीवन हे एक उत्तर आहे

माझं बाळ

उपेक्षेसाठी नाही माझं बाळ

स्रुजनाच्या नविन जग घडविण्याच्या

इच्छेतून प्रगटला आहे त्याचा जन्म

ठरणार आहे चुकलेल्या दिशांची तो नवी वाट

अन् अंधारलेल्या भयकारी जगण्याची आशादायी पहाट

तो नाही फक्त हाडामांसाचा देह किंवा

आपल्याच भौतिक अस्तित्वाला चिकटलेला मोह

तो आहे संवेदनेची एक अनावर शक्ती अन्

जगण्यावर, अस्तित्वावर असलेली उत्कट भक्ती

तो नसेल आत्मरत वासनांचा कल्लोळ अन्

अतृप्त विषयाग्नीचा वखवखता लोळ

तो असेल निर्मोही आनंदी जगणे

प्रेम संवेदनांचे निर्वैर बरसणे

तो असेल आधार , असहाय्यतेचा

तो ठरेन दिलासा आशेचा

तो असेल वेदनेसाठी मायेचा स्पर्श अन्

फुलवेन कोमेजल्या मनांतून हर्ष

शापित अशा जगण्यावर, तो एक ईश्वराचा वर अन्

कृष्ण बासरीचा एक सनातन मोहन स्वर

ऋणाचे फिटेना ऋण

जगण्यात कुणाच्या मिळतो

आधार कुणा निष्फळ

मरणात कुणाच्या मिळते

जगण्यास कुणाला बळ

असण्यात पार्थिवाच्या मिळतो

आत्म्यास जडाचा डंखं

नसण्यात नभाच्या मिळती

स्वप्नास नवे ते पंखं

भावांत कुणाच्या पड़ती

मन मुक्ततेस बंध

अन् रिक्ततेत स्फुरती

आनंदी मुक्त छंद

सुखात वासना फूलती

पेटती अनंग ज्वाळा

du:khaat वासना नुरती

मनी दाटतो उमाळा

धनांत अहंता भ्रूण

मीपणी मृत्यूचा शाप
ऋणाचे फिटेना ऋण

निर्भयी वेदना लोप

शिवाचा वास

प्रतारणा तुझ्याशी नाही करत म्हणून

मी एकनिष्ठ नाही ठरत

वासनेच्या बाणावरती केव्हाच छिन्न झाल्यात

आमच्या रामनिष्ठा

अगं , जानीवेचा ,

अनुभूतीचा स्पर्श

या निर्विकार मनाला

ज्या भाषेतून होतो ना

तीच बनते त्याची परिभाषा

प्रेमाचा अर्थ प्रथम शरीराला कळला

मग मनाला

कशी पाळावी आम्ही एकनिष्ठा

आता वासनेच्या शब्दांशिवाय

नाही घडत मनाशी संवाद

पण तुझं प्रेम , तुझं समर्पण

माझं मीपण त्याने बदलवून टाकलयं

जिथे मनाचाच भ्रमर होतो ना प्रिये

तिथे व्यभिचार हाही स्वभाव बनतो

आताही असतं आकर्षण

अन्य फुलांचं तरीही

तुझी कमळमिठी सोडवत नाही

एकनिष्ठता नाही माझा स्वभाव तरीही

तुझ्याशी प्रतारणा आहे आता

शक्यतेच्या कोटीतील

अशक्य बाब माझ्यासाठी

अगं विकाराच्या छातीमध्ये

एवढाच विशुध्द श्वास आहे

खजुराहोच्या गाभा-यातील

हाच शिवाचा वास आहे

दुर्दम्य

ग्रीष्माचं रणरणतं ऊन, ओसाड माळरान

निष्पर्ण वृक्ष अन् जळलेले पान न् पान

एक सुर्यमौळी झोपडी त्यात तगलेली

मिळेल ते काम कष्टाचं करीत जग़लेली

भूकेलीही राहते झोपडी आधी मधी

पण श्रृंगार देहाचा चुकत नाही कधी

थकलेल्या देहातून पाझरणारी आसक्ती

दुर्दम्य इच्छेने त्यातूनही वाहणारी जीवनशक्ती

करपलेल्या गात्रांचा क्षणभराचा विसावा

जीवनाला त्यातही अंकुर दिसावा

पेटते उन भाजनारी धग सोसते आहे

नऊ महीने जीवन तिथे फुलते आहे

नाभीने प्राणायाम करणारा एक हठयोगी

जलाशयात समाधी लावून बसलेला जीवनभोगी

आत्मक्लेशाची परिसीमा गाठणारा जीवनसाधक

भीती कसली त्याला ग्रीष्मरणाची दाहक

बीज न बीज करपलेले तरी

हठयोग्याची जीवनेच्छा सरत नाही

स्रुजनाची बधीर करणारी वेदना सोसूनही

दुःख काही उरत नाही

सवाल बापपिढीला

काय दिलतं आम्हाला तुम्ही?

निरोधातच अडकविलात तुम्ही तुमच्या सृजनशील वीर्याचा थेंब

आवेगाच्या अन् उत्साहाच्या प्रत्येक क्षणाला बहाल केलतं हे वांझोटेपणाचं दान

तुम्हीच तुमच्या अस्तित्त्वाचं कोडं तुम्हालाच सुटलं नाही तरीही

त्या मोहग्रस्त जगण्याचं दुःख चिटकवलतं आमच्या कपाळी

अन् तारुण्याच्या उन्मादातील अनावर वासनेत

वर्षानुवर्षे वीर्य झिजल्यावर थकलेल्या देहानं आणि मनानं

म्हातारपणची काठी म्हणून जन्माला घातलत आम्हाला

काय दिलतं आम्हाला तुम्ही ?

स्वाभिमानाचं पागोटे सोडून उभे राहिलात लाचारीने परकीयांच्या दाराशी

अन् वैश्विकतेच्या गप्पा मारत संस्कृतीचं लाजेचं शेवटचं वस्त्रही

टाकलत काढून आपल्याच पायाशी

काय अनुभवलयं स्वातंत्र्य तुम्ही ?

मुक्ततेचा सम्बन्ध असा नग्नतेशी लावलात

अन् पायावर उभे राहण्याचा लाचारीशी

निरर्गल वासना अन् उपभोगाच्या अश्वासाठी दूर सारलीत

संस्कृतीची कामधेनु तुम्ही

अन् वाढत्या मजल्यांच्या संस्कुतीकडे पाहात लाथाडल्या

समाधानाच्या पर्णकुटी तुम्ही

व विसरलात तेव्हा की

कुठल्याच मजल्याला स्वत:ची जमीन नसते म्हणून

स्वत:ला घेत राहीलात नेहमी दुस-याकडूनच इंधन

अन् विसरलात तेव्हाही की

ज्या प्रकाशाचं इंधन त्याच्या पोटातच असतं ना

तो विझत नाही कधीही

असच परावलम्बी अन् निरुद्देशी आयुष्य जगलात जन्मभर

अन् आता स्वानंदाच्या हस्तमैथूनाने थकलेल्या तुमच्या हातामध्ये

त्राणही नाही आमच्या फड्फडणा-या ज्योतीभोवती

ओंजळही धरण्याचं

पण इथून पुढं तुमच्या कर्माचं फळ म्हणून

तुमच्या पराभवाचा डाग मिरवीत जगणार नाही आम्ही

जन्माला येणं नसलं आमच्या हातात तरीही

तुमच्या चुकाच्या सजा भोगण्याऐवजी फुलवू जगवू

आमचं अस्तित्त्व आम्ही

स्वयम्भू बनून

कारण जगणं आणि मरणं अजूनही

आमच्या हातात आहे

अन् हेही लक्षात ठेवा अजूनही की

आमचं आयुष्य असली तुमची निर्मिती तरीही

पुनरावृत्ती नक्की नाही

पुनरावृत्ती नक्की नाही

महात्म्याची खंत

दुस-याच्या दुःखाने माझे डोळे पाणावतात

तर ते मला 'करुणाशील' म्हणतात

भोवताली दू;ख दैन्य बघून मला माझ्या सुखाचे ओझेहोते

म्हणून मी ते नाकारतो

तर ते मला 'त्यागी' म्हणतात

असहाय्यांसाठी मी मदतीचा हात पुढे करतो

तर ते मला 'दानशूर' ठरवितात

चुका करून माझ्या मुलांनी बिघडू नये म्हणून

मी त्यांना शिक्षा करतो

तर ते मला 'न्यायी' म्हणतात

आनंद वाटल्याने वाढतो म्हणून मी तो उधळतो

तर ते मला 'प्रेमळ' म्हणतात

सहजपणे, जमेल तेवढीच मी इतरांना मदत करतो

तर ते माझ्या माणुसकीचं गुणगान करतात

काहीही खर्च न करता माझं सुखही न गमावता

मी हे सहजपणे करतो असे मी म्हणताच

स्वत:ची मानूस म्हणून जात राखण्यासाठी

ते मला "महामानव" ठरवितात

जन्म चांदण्यांचा

अवकाशाच्या अंगणामध्ये

चांदण्याही नव्हत्या तेव्हा

एक लाजरा प्रियकर होता

वर्णरुपेरी सौम्य तनुचा

कोमल हृदयी मधुर गातसे

गीत प्रियेचे गुंजन करुनी

आरसपानी सौन्दर्यखणी ती

एक यौवना नीलतनुची, नीलधराती

नीलधराती, तिच्याच प्रितीचा पुजारी

शशीकर भोळा फसला होता

समजूनी जणू ती

गुंगूनी फिरते अपुल्याभोवती

परी एकदा गुपित कळाले

नीलधरेच्या धुंद मदाचे

तिचा प्रियकर कुणी रविकर

रसरसणा-या तेज तनुचा

चंद्र बिचारा

न कळले त्याला

तारुण्याच्या तप्त तनुला

ओढ़ भिडण्या दाहकतेची

शीतलता न च त्यास उतारा

म्हणूनी पाहुनी श्रृंगार तयांचा

शशिकराचे शशह्रदय हे तिथे

विखुरले कणाकणाने

अजूनही दिवसा तेज रवीशी

प्रणयाने मग क्लांत होवूनी

निजते जेव्हा तुष्ट धरा ती

पाहूनी तिजला शश हृदयाचे

विदीर्ण कण ते

आर्त व्यथेने गलबलती

जन म्हणती चांदण्या लुकलुकती

जन म्हणती चांदण्या लुकलुकती

असेही एक जगणे

असेही एक जीवन मला स्मरते आहे

सर्वस्व अर्पूनही जिथे मीपण उरते आहे

असेही एक जगणे मला समोर दिसते आहे

बेफाम आयुष्याच्या अखेरीला जिथे रितेपण घुसते आहे

असेही एक जगणे अजूनही मी पाहतो आहे

ज्याचा कण न कण अतृप्तीचा भूतकाळ वाहतो आहे

असेही एक जगणे मला समोर कळते आहे

उत्कटतेच्या सरणावरती कणाकणाने

जिथे जीवन जळते आहे

संकेत

नको झाले देवा दू:खाचे जगणे

आयुष्याची गोडी पुरे झाली

जीवनाचे नाते मनाशीच तुटे

आता सोसवेना नको वाटे

वाहतो मी देवा न उमलत्या कळ्या

दुःखार्त या जीवा तसे वाहावे वाटे

दुःखार्त आक्रोष डोळी शोकधारा

मिटुनिया नेत्र आकांत केला

थकलो थकलो जीवनाशी झगडलो

पण नाही अंत झाला यातनांचा

उपयोग व्हावा हीच मनी आस

पण स्वार्थाने केवळ मज वापरले

प्रहर आकांत निर्गत वेदना

शांत भावनेने उघडले डोळे

पाहतो फुलल्या न उमलत्या कळ्या

जीवनाचा गंध त्यांनी विखुरला

माझिया मनांस देवाचा संकेत

बघ त्यांचे जगणे मरणांत

फुलल्यावाचून कळी न सोडे प्राण

जगण्यावाचून व्यर्थ ते मरण

तुझ्यासाठी तुझे मरण संपले

आता फक्त श्वास फुलण्यास

तुझ्या जीवनाचा उधळी सुगंध

फुलणे आनंद आत्मरंगी

न मी उरावे

आर्त मी तृषार्त मी, तू तृप्त जलाचा घोट व्हावे

तो स्पर्श हवासा घेण्यासाठी सर्वांगाने ओठ व्हावे

भान मी बेभान मी, तू निर्झरी निर्बंध व्हावे

त्या तुषारी चिम्बन्या मी पत्थरी सानंद राहावे

रान मी वैराण मी, तू धुंद वाऱ्याने फिरावे

लहर लहर अन्गामधूनी नसोनसी वारे उरावे

भास् की आभास तू , तू अंतरी व्योमी राहावे

व्यापूनी स्वत्वास माझ्या तूच तू न मी उरावे

प्राजक्त

१

फान्दीफान्दीवर तेवल्या,प्राजक्ताच्या फूलवाती

सूर्य जन्मण्या उषेला, त्यांच्या प्राणांची आहुती

२

शिम्पे प्राजक्ताचे रेत ,धरा उषेच्या कुशीत

आकाशाच्या उदरात ,सूर्यगर्भाचे जीवित

प्रारब्ध

कोटयावधी जीवनांच्या अमीट वासना
चिकटल्या आहेत माझ्या मनाला
सुखाचा उन्माद , दू:खाचा आक्रोष

तृष्णेची ओढ़ , अत्रुप्तीचा क्रोध

अनिश्चित आयुष्याचे , क्षणिक भोग

अकल्पित प्रारब्धाचे , निर्दयी घाव

जीवनाचा संघर्ष घोर असूनही

न संपणारी जगण्याची हाव

जगण्याची आसक्ती , भोगांची ओढ़

अस्तित्वाच्या शोधाचे , अनंत सायास

जीवन म्हणजे सुखाच्या आशेने

दू:खाच्या वाटेवर चाललेला निरंतर प्रवास

मातीचा पक्षी

पंखावारती आभाळ तोलून

वारा पिवून

फिरतो आहे

आकाशाचे हृदय घेवून

मातीच्या देहाचा

पक्षी पहा उडतो आहे

अनिवार

अजुनही निळ्या नभाचा ताजेपणा सरेना

माझ्या आकर्षणाचे नाविन्य ओसरेना

कायेवरी लकाके तारुण्य शाश्वताचे

स्पर्शात त्या सुखाची जाणीव सोसवेना

बालपण

बालपण म्हणजे शरद रात्री आभाळ रुप्याने माखलेलं
कृष्णमेघाचं मळभ टाकून टिपूर चान्दणं राखलेलं
बालपण म्हणजे गुजगाण फुलपाखरांनी बोललेलं
बालपण म्हणजे स्वप्नपान आशेवरती झेललेलं
बालपण म्हणजे असचं काही कुतुहलाच्या बघण्याचं
फडफडणारया ज्योतिलाही हातात धरू धजन्याचं
बालपण म्हणजे अल्लड़पन बकुळफुलं वेचलेलं
आरस्पानी पान्याप्रमाने डोन्गरतळी खेचलेलं
बालपण म्हणजे गानसूर बासरीतून प्रकटलेले

बालपण म्हणजे रानफूल चंद्र होवून चिकटलेले

बालपण म्हणजे एक साद सात डोंगरी घुमणारी

बालपण म्हणजे एक जाग जीवनफुल हुंगणारी

दवं: काही कल्पना

1

कृष्ण यशोदेचा कान्हा काल अंधारात आला

आकाशाच्या स्तनातले दूध चांदण्याचे प्याला

मुक्त हास्याने तृप्तीच्या ओठ त्याचे विलगले

थेंब दूधाचे पडले त्याचे दहीवर झाले

२

मुक्त चांदण्यांच्या सरी उषा उल्हासून न्हाली

तिच्या अंगातून ओल्या दवं ओघळले खाली

३

त्याची विरहाची व्यथा रात्र अंधारून आली

मुक्त मिठीत धरेच्या नभ झेपावले खाली

स्तब्ध मिठीत संपले प्रहरांचे श्वास त्यांचे

दु:ख संपता संपेना त्याच्या एकाकी मनाचे

सुन्न मनाने निघाले नभ परतूनी जाया

चांदण्याच्या आसवांनी न्हाली धरतीची काया

व्यथा आकाशाची तिने फूल ओठाने टिपली

प्रभातीच्या किरणांची वाट नभाने शिंपली

नवजन्माचा आनंद

रंग ओल्या मातीचा गं पोरी तुझ्या काळजातं

माझी आकाशाची रीत तुझी धरतीची जात
माझी अस्तित्वाची जागं जागे तुझ्या संगतीत

माझ्या पोकळ विश्वाला तुझी पार्थिव सोबत
माझ जगणं सांडलं तुझ्या कुशीत रुजलं

बीज तरारून त्याचं पुन्हा मलाचं भिडलं
माझ्या चेतनेस लाभे तुझ्या अस्तित्वाचा गंध

निराकार जगण्यास नवजन्माचा आनंद

पृथ्विचे प्रेमगीत

प्रेम पृथ्वीचे गीत कुण्या कवीने गाईले

क्षुद्र शृंगारा लेखूनी दूरत्त्वाला प्रशंसिले

कवी सात्विक सागर भोळा विश्वास अंतरी

गूढ़ ओढ़ मिलनाची पाहू शकेना नजरी

रश्मीकरांनी धरेचे अंग अंग आलिन्गले

अनावर भावनांचे रेत नभाने शिम्पले

प्रेम मनाचा हिदोळा झूले अंगा अंगावर

प्रेम सगुण साकार रूप भोगतो ईश्वर

दूरतेला शाप लाभे दूजे अस्तित्व भोगने

ओढ़ अद्वैताची त्याला वृथा वासना लेखने

इच्छा द्वेष काम क्रोध द्वैता वासनेच्या कळा

अद्वैताच्या दरबारी फक्त आनंद सोहळा

सार

जाणीवहीन अस्तित्त्व , संवेदनशून्य भावना

उदात्त ध्येयाच्या प्रेतातील दाट कुबट वासना

निरुद्देशी श्वासाच्या

केविलवाण्या निर्जीव प्रवाहावर

अंती

मृत्यूचा क्रूर शहारा

देहाच्या साठलेल्या उकीरड्यावर

आयुष्यभर दाटलेल्या अशा जगण्याचा

एक दुर्गंधी सुस्कारा

कोलंबसचा प्रवास

शोधासाठी अस्तित्वाच्या आटापिटा चालू आहे
सुखासाठी विज्ञानाचा यन्त्ररेटा चालू आहे
संघर्षात जीवनाच्या सुख कधी मिळेल काय
वेगामध्ये शान्ततेच बीज तरी फळेल काय
वर्तुलाच्या आसावरची धाव त्यांची मोठी आहे
पोहचेल त्या साध्याभोवती गच्च आमची मीठी आहे
गुपित सारं अस्तित्त्वाचं छातीमध्ये दडलं आहे
विश्वामधल्या रहस्याचं उत्तर तिथे पडलं आहे
लुटण्यासाठी शाश्वत धन शिडात हवा भरत आहे
याच दिशेला कोलंबसच जहाज पुढे सरत आहे
चिरसुखाची तहान त्याला खेचल्याविना राहील काय
साफल्याविन जीणं त्याला बोचल्याविना राहील काय
अरे अमेरीका अमेरीका एवढं काय नाव आहे
कोलम्ब्सच्या प्रवासात ते वाटेवरचं गाव आहे

जगराहाट

संवेदना जयांची शब्दात सापडे
प्रतिभा तयास म्हणती जगती हे बापुडे
कोणांस वेदनांनी नि:शब्द स्तब्ध केले
मौनात गुम्फिले जे , ते काव्य व्यर्थ गेले
स्वानंदी गुन्तिले जे त्या भोगवासनांच्या
त्या वांझ रतोत्सवाची वाहवा जगात झाली
नि:शब्द निर्मितीच्या ज्यांनी कळा सहाव्या
त्या धन्य सृंजनाची पर्वा कुणांस नाही

संध्यासखी

संध्यासखी

अंधाराच्या काळजात

तुझा हात

चांदण्यात विखुरली

दिवसाची

तुझी कात

जाणीव

अजुनही निळ्या नभाचा ताजेपणा सरेना
माझ्या आकर्षणाचे नाविन्य ओसरेना
कायेवरी लकाके तारुण्य शाश्वताचे
स्पर्शात त्या सुखाची जाणीव सोसवेना